fot. Panthermedia Zobacz, co dzieje się z twoim ciałem i dzieckiem podczas poszczególnych tygodni ciąży. Dodatkowo, dzięki kalendarzowi i kalkulatorowi ciąży oraz opisowi ciąży tydzień po tygodniu masz możliwość sprawdzenia, na jakim etapie rozwoju jest płód, czego możesz spodziewać się po swoim organizmie oraz na co powinnaś szczególnie zwrócić uwagę w czasie kolejnych tygodni i trymestrów ciąży, co radzi ginekolog. Poza szczegółowym opisem każdego tygodnia - specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy również ogólną charakterystykę przebiegu pierwszego, drugiego i trzeciego trymestru ciąży. Z naszymi podpowiedziami upływające tygodnie ciąży doskonale przygotują cię do porodu! Jeśli nie masz jeszcze pomysłu na imię dla maluszka skorzystaj z naszej Księgi Imion! Wybierz z poniższych opcji trymestr lub konkretny tydzień ciąży, w którym się znajdujesz: Tygodnie ciąży w I trymestrze: Tygodnie ciąży w II trymestrze: Tygodnie ciąży w III trymestrze: Sprawdź także:
Kiedy traci się płód w łonie matki w ciągu pierwszych 20 tygodni ciąży, nazywa się to poronieniem lub spontaniczną aborcją. Różni się ona od aborcji, w której poddajesz się medycznym metodom przerwania ciąży. 20% wszystkich ciąż ma szansę na poronienie, a 80% takich poronień ma miejsce przed 12 tygodniem ciąży.
Poronienie – najczęstsze przyczyny. Jakie są objawy poronienia? Poronienie jest problemem, który dotyczy coraz większej ilości kobiet. Jest to samoistne zakończenie ciąży przed 22. tygodniem, a więc momentem, w którym płód uzyskuje zdolność do przeżycia poza łonem matki. Do utraty ciąży może dojść na różnych etapach jej rozwoju, również przyczyny poronienia mogą być różne – mogą to być czynniki anatomiczne, hormonalne czy środowiskowe. Czym jest poronienie? Jak często dochodzi do poronień? Światowa organizacja zdrowia (WHO) definiuje poronienie jako utratę ciąży przed 22. tygodniem. Wyróżniamy poronienia wczesne – jednoczasowe (przed ukończeniem 12. tygodnia ciąży) oraz późne – dwuczasowe (po ukończonym 12. tygodniu ciąży). Jak często dochodzi do poronienia? Szacuje się, że nawet do 25% ciąż kończy się poronieniem, a jego prawdopodobieństwo rośnie wraz z wiekiem kobiety. W wieku 20 lat ryzyko utraty ciąży wynosi ok. 15%, natomiast w wieku 40 lat poronić może aż 50% kobiet. Prawdopodobieństwo poronienia zwiększa się również, gdy partner ciężarnej przekroczył 40. rok życia. Jakie są rodzaje poronień i jak przebiegają? Uwzględniając przebieg poronienia, wyróżnia się kilka jego typów: Poronienie zagrażające – występuje ono do 22. tygodnia ciąży, nie jest utratą ciąży, ale świadczy o zagrożeniu. Objawia się bezbolesnym krwawieniem z dróg rodnych kobiety o różnym nasileniu. Poronienie w toku – następuje bolesne krwawienie z dróg rodnych, w ujściu szyjki macicy mogą być widoczne fragmenty jaja płodowego. Poronienie zatrzymane (chybione) – dochodzi do obumarcia płodu, lecz nie zostaje on wydalony samoistnie do 8. tygodni po poronieniu. Poronienie kompletne (zupełne) – wydalenie całego jaja płodowego, następuje przed ukończonym 12. tygodniem ciąży. Poronienie niekompletne (niezupełne) – następuje po 12. tygodniu ciąży, nie zostaje wydalone całe jajo płodowe, lecz resztki obumartego płodu zostają w macicy. Poronienie nawracające – następujące po sobie 3 poronienia samoistne. Polecane dla Ciebie tabletka, niedobór witamin zł tabletka zł emulsja, podrażnienie, dla kobiet karmiących, dla kobiet w ciąży, bez konserwantów, dla alergików, bez parabenów, po zabiegach kosmetycznych zł żel, bez parabenów, bez peg, bez sls, dla alergików zł Jakie są objawy zbliżającego się poronienia? Istnieje kilka charakterystycznych objawów mogących zwiastować poronienie, które powinny zaniepokoić kobietę ciężarną. Przede wszystkim jest to osłabienie objawów ciąży – jeśli mama czuje, że jej dziecko wykonuje słabsze ruchy bądź pojawia się krwawienie lub plamienie z dróg rodnych, należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Bolesność podbrzusza lub pleców również powinna zaniepokoić, ale należy pamiętać, że w poronieniu zagrażającym nie zaobserwujemy dolegliwości bólowych. W badaniu ginekologicznym powinna zwrócić uwagę nieadekwatna wielkość macicy do wieku ciążowego. Jakie są przyczyny poronienia? Przyczyny poronienia mogą pochodzić zarówno ze strony matki, jak i ze strony płodu. Zmiany chromosomalne zarodka, które są uwarunkowane genetycznie powodują, że jajo płodowe jest niezdolne do rozwoju i dochodzi do poronienia. Do przyczyn matczynych poronień należą: wady anatomiczne macicy, mięśniaki macicy czy endometrioza. Niebezpieczne dla życia płodu są przebyte infekcje w czasie ciąży, takie jak odra, świnka, różyczka, toksoplazmoza, opryszczka, waginoza bakteryjna, kiła, chlamydia, rzeżączka. Każda z wyżej wymienionych chorób może prowadzić do obumarcia płodu. Bardzo ważna jest kontrola hormonów tarczycy w trakcie ciąży. TSH w pierwszym trymestrze >2,5mIU/l zwiększa ryzyko poronienia. Silny stres w czasie ciąży, otyłość, palenie tytoniu, nadużywanie leków, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych również mogą zwiększyć prawdopodobieństwo poronienia. Czym jest puste jajo płodowe? Czy termin ten oznacza to samo, co poronienie? Pustym jajem płodowym nazywa się sytuację, w której dochodzi do zapłodnienia, lecz komórki zarodka nie dzielą się prawidłowo. Jest to przyczyna poronień i wymaga specjalistycznej diagnostyki. Jakie badania wykona lekarz, by potwierdzić poronienie? Rozpoznanie zostanie ustalone na podstawie badania ginekologicznego – lekarz oceni szyjkę macicy. Badaniem pomocniczym jest poziom stężenia βhCG we krwi – wzrastający poziom będzie wskazywał na prawidłowo rozwijającą się ciążę, a poziom stały lub obniżający się wskaże na nieprawidłowo rozwijający się płód lub poronienie. Kolejnym bardzo ważnym elementem badania jest USG. Po tygodniu ciąży można wykazać w USG obecność pęcherzyka ciążowego oraz czynność serca płodu – ich brak jest niepokojący. Te wszystkie badania pozwolą na postawienie ostatecznej diagnozy. Poronienia – jakie badania wykonać w przypadku poronień nawracających? Pierwszym badaniem, które należy wykonać w przypadku poronień nawracających jest USG macicy w celu wykluczenia wad anatomicznych, nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu. Jeśli badanie USG wykaże jakiekolwiek nieprawidłowości, należy wówczas wykonać histeroskopię. Jest to badanie, które przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, dzięki endoskopowi. Histeroskopia umożliwia dokładną ocenę macicy oraz ewentualne pobranie wycinków do badania. Powinno się wykonać też podstawowe badania krwi, testy w kierunku trombofilii, a także sprawdzić poziom hormonów we krwi oraz przeciwciał antyfosfolipidowych i wykonać badanie kariotypu (badanie cytogenetyczne). Jak odróżnić okres od poronienia? Z czym różnicować krwawienie we wczesnej ciąży? Z każdym krwawieniem w ciąży należy udać się do lekarza, szczególnie niepokojące jest brunatne, obfite krwawienie ze skrzepami krwi oraz widocznymi fragmentami tkanek. Ostateczną diagnozę postawi ginekolog. Jeśli przyczyną dolegliwości nie jest obumarcie płodu, należy wykluczyć choroby nowotworowe, ciążę pozamaciczną, urazy płodu. Jakie jest postępowanie po poronieniu? Leczenie poronień dzieli się na zachowawcze, farmakologiczne i zabiegowe: Leczeniu zachowawczemu poddajemy pacjentki, u których stwierdza się poronienie zagrażające oraz niekompletne. Kobiety poddaje się obserwacji i monitorowaniu pod kontrolą USG czy doszło do wydalenia tkanek. Należy powtarzać oznaczenie poziomu βhCG co dwa tygodnie. Do leczenia farmakologicznego kwalifikuje się pacjentki, u których doszło do poronienia zatrzymanego lub wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Lekiem wówczas stosowanym jest mizoprostol. Jest to etap przed zabiegowym wyłyżeczkowaniem jamy macicy. Leczenie zabiegowe, polegające na wyłyżeczkowaniu jamy macicy, stosuje się u matek w złym stanie ogólnym, po poronieniu septycznym, gdy występuje obfite krwawienie. W ciąży bezwzględnie należy unikać palenia tytoniu, zażywania narkotyków, spożywania alkoholu. Przed rozpoczęciem starania się o dziecko należy dbać o swój ogólny stan zdrowia i ustabilizować choroby podstawowe. Kiedy można rozpocząć starania o dziecko po poronieniu? Decyzja o kolejnej ciąży po poronieniu powinna być uzależniona od stanu zdrowia kobiety, lecz odstęp czasowy od poronienia nie powinien wynosić mniej niż 3 miesiące oraz być skonsultowana z lekarzem prowadzącym. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Przygotowanie organizmu do ciąży – od kiedy brać suplementy, witaminy i minerały? Wiele kobiet, które planują zostać mami, zastanawia się, które witaminy i minerały suplementować przed ciążą, a których z nich unikać, żeby zwiększyć swoje szansę na posiadanie potomstwa? Istnieje kilka prostych zasad dotyczących planowania zarówno macierzyństwa, jak i ojcostwa, które powinni stosować przyszli rodzice. Dlaczego kobiety starające się o dziecko lub będące w ciąży nie powinny pić syropu lub napoju z aloesu, jak długo przed zajściem w ciążę należy zacząć brać kwas foliowy oraz co należy włączyć do swojej diety, aby podnieść swoją płodność? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Nacinanie krocza – kontrowersje wokół rutynowego nacinania krocza podczas porodu Wątpliwości narastające wokół tematu rutynowych nacięć krocza w trakcie porodu towarzyszą środowisku medycznemu już od wielu dekad. Niesłabnąca od lat argumentacja zarówno zwolenników, jak i przeciwników tego zabiegu sprawiła, że również w Polsce toczy się spór o zasadność episiotomii w kontekście wielu sytuacji położniczych. Co zatem sprawia, że pomimo upływu wielu lat doświadczenia i praktyki temat nacięcia krocza jest nadal równie kontrowersyjny, jak niemal dwie dekady temu, a wizja porodu siłami natury budzi coraz większy lęk wśród pacjentek? Nadciśnienie w ciąży – przyczyny, leczenie, powikłania Nadciśnienie tętnicze jest jedną z wielu chorób, które mogą towarzyszyć ciężarnej. Choć zwykle początkowo nie daje ono żadnych objawów, to brak wdrożenia odpowiedniego postępowania i leczenia może doprowadzić do poważnych komplikacji, które stanowią zagrożenie życia zarówno dla matki, jak i jej nienarodzonego dziecka. Duszności w ciąży – przyczyny. Kiedy trudności z oddychaniem w ciąży powinny zaniepokoić? Duszność jest subiektywnym objawem występującym w przypadku wielu schorzeń, przede wszystkim u osób z ostrymi i przewlekłymi chorobami układu oddechowego i krążenia. Jest również dolegliwością, na którą dość często skarżą się kobiety ciężarne, nawet już w I trymestrze ciąży. Subiektywność objawu polega na tym, że nie jesteśmy w stanie ocenić jego nasilenia za pomocą badań obrazowych czy laboratoryjnych, tak jak np. nasilenie niedokrwistości za pomocą wartości hemoglobiny i hematokrytu. Jakie mogą być przyczyny duszności w ciąży? Połóg – ile trwa? Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety po porodzie? Połóg to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, która urodziła dziecko. To szereg procesów fizjologicznych, dzięki którym organizm młodej mamy wraca do stanu sprzed ciąży. Połogowi mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe związane z inwolucją narządów oraz tzw. odchody połogowe, które są źródłem bakterii. Rany powstałe po nacięciu krocza lub w wyniku cięcia cesarskiego należy starannie pielęgnować i odkażać. Jak to robić i o czym jeszcze pamiętać podczas połogu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Ciąża pozamaciczna – objawy i postępowanie po rozpoznaniu ciąży ektopowej Ciąża pozamaciczna, inaczej ektopowa, polega na zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w każdej innej lokalizacji oprócz błony śluzowej trzony macicy. Szczególnie niebezpieczna jest ciąża brzuszna zlokalizowana w jamie otrzewnej, gdyż niesie 17-krotnie wyższe ryzyko śmierci w porównaniu z pozostałym lokalizacjami. Jak wygląda diagnostyka ciąży pozamacicznej, jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia? Stan przedrzucawkowy — przyczyny i leczenie preeklampsji Stan przedrzucawkowy może wywołać wiele niebezpiecznych powikłań, na które najbardziej narażone są kobiety powyżej 35. roku życia oraz matki chorujące przewlekle na nadciśnienie tętnicze wykryte jeszcze przed ciążą. Podstawowymi wartościami, które powinny zaniepokoić pacjentkę w ciąży i połogu, ale także lekarzy podczas porodu jest przede wszystkim jej wysokie ciśnienie krwi. Jak wyglądają objawy stanu przedrzucawkowego i jak zapobiegac PE? Czy upławy w ciąży są niebezpieczne? Jak wygląda wydzielina z pochwy i czy jest niebezpieczna dla płodu? Większość upławów w trakcie ciąży, niezależnie od trymestru, nie powinno budzić niepokoju. Zagęszczenie śluzu ma na celu ochronić drogi rodne kobiety, ale także zapewnić bezpieczeństwo rozwijającemu się dziecku. Konsultacja z lekarzem ginekologiem jest wskazana tylko w przypadku wystąpienia określonych objawów, którymi z pewnością nie jest gęsta, przezroczysta lub biała wydzielina z pochwy. Które upławy powinny zwrócić uwagę przyszłej mamy i czy są bardzo niebezpieczne, a także jak wygląda leczenie infekcji intymnej w ciąży?
28 Wrzesień 2014. #2. Wszystko zależy od Twojego organizmu. Są kobiety które całą ciążę wyglądają jak "najedzone" i taka ich natura, nic się nie zrobi. Dzidziuś w 18 tyg jest jeszcze malutki, daj sobie czas a brzuszek na pewno się pojawi. Bicie serca dziecka usłyszysz prawdopodobnie podczas wizyty lekarskiej ok. 8. tygodnia ciąży. Lekarz będzie regularnie sprawdzał tętno płodu, żeby wykluczyć nieprawidłowości. Prawidłowa ilość uderzeń serca na minutę zależy od wieku ciąży. Prawidłowe tętno płodu to 110-160 uderzeń na minutę, ale zmienia się ono w trakcie rozwoju ciąży. Od kiedy bije serce dziecka? Uznaje się, że jest to 23. dzień życia płodowego. Na dobrym sprzęcie USG możesz usłyszeć bicie serca płodu już około 34. dnia (poniżej 6. tygodnia ciąży). Tętno jest regularnie sprawdzanie podczas wizyt kontrolnych za pomocą echosondy, detektora tętna płodu, a w późniejszej ciąży podczas badania KTG Czytaj o tętnie i sercu płodu: Tętno płodu: normy Kiedy słychać bicie serca? Metody pomiaru tętna Tachykardia u płodu Bradykardia u płodu Detektor tętna płodu Jak rozwija się serce? Tętno płodu a płeć dziecka Serce dziecka po porodzie Tętno płodu — normy Tętno zdrowego płodu waha się między 110-160 uderzeniami na minutę. Można je zmierzyć podczas badania USG już około 6. tygodnia ciąży (ale zazwyczaj dzieje się to podczas pierwszej wizyty w 8-10 tygodniu ciąży). W tym czasie wynosi zwykle 100-120/min. Około 10. tygodnia ciąży tętno wzrasta do 170, a bliżej porodu spada do 130/min. Poniższa tabelka pokazuje wartości dla tętna płodu na poszczególnych etapach ciąży: Dzięki postępowi współczesnej medycyny serce płodu można usłyszeć na długo przed narodzeniem dziecka. A im wcześniej wykrywa się nieprawidłowości w jego budowie lub pracy, tym lepiej. Kiedy słychać bicie serca płodu? Najprawdopodobniej usłyszysz je podczas pierwszego badania USG, około 10. tygodnia ciąży. Aby usłyszeć bicie serca dziecka wcześniej, ultrasonograf musi być dobrej jakości, badanie wykonane przezpochwowo, a CRL dziecka musi wynosić 1-2 mm. Brak tętna płodu przy CRL większym lub równym 7 najprawdopodobniej oznacza, że zarodek przestał się rozwijać. Być może niepokoisz się, że serce twojego maleństwa bije bardzo szybko. To zupełnie niepotrzebne obawy. Prawidłowe tętno mającego się urodzić dziecka waha się w granicach 110-160 uderzeń na minutę. To dwa razy szybsze tempo w porównaniu z tętnem dorosłego człowieka (ok. 70 uderzeń). Sposoby badania tętna płodu Lekarz może zmierzyć tętno dziecka w okresie płodowym za pomocą: słuchawki położniczej — kiedyś do słuchania serca płodu używano zwykłego stetoskopu (słuchawki). Nie jest on jednak dostatecznie czuły, by mógł wychwycić dźwięk uderzeń przed 17. czy 18. tygodniem ciąży. USG — około 10. tygodnia ciąży wszystkie przyszłe mamy są kierowane na badanie USG. To ono dostarcza podstawowych informacji o tym, czy ciąża jest pojedyncza, czy widać zarodek itp. Więcej danych można uzyskać podczas kolejnego badania USG, które zazwyczaj jest przeprowadzane ok. 20. tygodnia ciąży. echosondy – to nowoczesna wersja słuchawki. Można usłyszeć tętno już w 12. tygodniu ciąży. Na pewno spodoba ci się to, że bicie serca płodu usłyszy nie tylko lekarz, ale i ty! badanie Dopplera, czyli specjalistyczne USG – w przypadku wątpliwości przyszła mama kierowana jest na badanie serca dziecka z użyciem aparatu Dopplera (przetwarza ruch krwi na dźwięk). Dzięki niemu można ocenić, jak krew przepływa przez serce i czy nie ma jakichś nieprawidłowości. Coraz popularniejsze wśród przyszłych rodziców są także domowe detektory tętna płodu. KTG – w zaawansowanej ciąży i przed porodem oceny stanu serca dziecka dokonuje się w trakcie badania kardiotokograficznego, tzw. KTG. Jeśli serce bije regularnie, to znak, że z maleństwem wszystko jest w porządku. KTG rejestruje częstość skurczu serca oraz czynność skurczową macicy. Wydruk graficzny akcji serca pozwala na jej dokładną analizę. Dzięki badaniu KTG można uchwycić różne niepokojące sytuacje, na przykład związane z niedotlenieniem płodu (mogą być one spowodowane niewydolnością łożyska lub uciskiem na pępowinę). Daje to możliwość szybkiej interwencji lekarskiej, np. w przypadku poważnego zagrożenia dziecka niedotlenieniem natychmiast wykonuje się cesarskie cięcie. Badanie KTG jest całkowicie bezpieczne dla dziecka. Wysokie tętno płodu: tachykardia Zbyt szybkie tętno płodu to tachykardia. Określa się ją zazwyczaj, kiedy tętno wynosi więcej niż 160-180 uderzeń na minutę i trwa przynajmniej przez 10 minut. Tachykardia może być spowodowana: stanem zapalnym błon płodowych, niedotlenieniem płodu, oddzieleniem się łożyska, gorączką u mamy, odwodnieniem u matki podczas porodu, ketozą u mamy (gdy organizm czerpie energię z tkanki tłuszczowej, zamiast z cukru), lekami (np. antycholinergicznymi, tokolitycznymi), tyreotoksykozą ciężarnych (nadczynność tarczycy). Niskie tętno płodu: bradykardia Zbyt wolne tętno płodu nosi nazwę bradykardia. Diagnozowane jest przy wartościach poniżej 110 uderzeń na minutę, trwających przynajmniej przez 10 minut. Bradykardię mogą powodować: choroba tkanki łącznej u matki, słaby przepływ krwi do łożyska, oderwanie łożyska, niskie ciśnienie u ciężarnej, ucisk pępowiny, wypadnięcie pępowiny podczas porodu, ucisk na główkę dziecka. Detektor tętna płodu Coraz popularniejsze stają się domowe detektory tętna płodu, zwane także dopplerami, które pozwalają na posłuchanie serduszka w domu. Jeszcze niedawno było to możliwe tylko w gabinecie lekarskim, a teraz przyszli rodzice mogą słuchać bicia serca płodu także w domowym zaciszu, mogą nawet zapisać ten dźwięk na pamiątkę! Domowy detektor nie szkodzi zdrowiu mamy i dziecka, może jednak powodować niepotrzebny niepokój, jeśli np. poprzez ułożenie płodu, rodzice nie mogą wychwycić jego tętna. Dlatego, jeśli zdecydujesz się na zakup tego urządzenia, pamiętaj, żeby niepotrzebnie się nie denerwować i zachować zdrowy rozsądek. Prawidłowej oceny tętna płodu może dokonać tylko lekarz! Jak rozwija się serce płodu? Kalendarz ciążyNarzędzia dla rodziców Serce płodu na początku przypomina mały pulsujący przewód. W 6. tygodniu ciąży powstaje własny krwiobieg płodu. Później formują się wszystkie narządy, a serce dzieli się na prawą i lewą komorę. W 17. tygodniu, gdy dziecko ma około 11-12 cm, jego serce przepompowuje już 24 litry krwi na dobę. Całkowicie ukształtowane jest pod koniec 9. miesiąca. Odtąd dziecko jest gotowe, by żyć poza łonem mamy. Tętno płodu a płeć dziecka Chiński kalendarz płciNarzędzia dla rodziców Niektórzy ludzie wierzą, że tętno płodu może wskazywać na płeć dziecka. Wg tych przekonań tętno niższe niż 140 uderzeń na minutę oznacza chłopca, a wyższe – dziewczynkę. Dwie grupy naukowców, niezależnie od siebie, sprawdzały tę zależność i obaliły tę tezę. Jeśli chcesz wiedzieć, czy będziesz mieć syna, czy córkę, powinnaś więc polegać na wyniku badania USG. Serce dziecka po porodzie W łonie mamy krew dociera do dziecka przez łożysko. W trakcie porodu oddziela się ono od ściany macicy, a gdy noworodek zaczerpnie powietrza, pępowina przestaje dostarczać krew. Rozpoczęcie oddychania prowadzi do zmian w budowie serca i tętnic. Dzięki nim krew zaczyna dopływać do płuc. Ponieważ w życiu płodowym płuca nie pracują, krew omija je, płynąc przez przewód łączący tętnicę płucną z aortą (przewód tętniczy Botalla). W pierwszym dniu po urodzeniu przewód ten obkurcza się i zamyka. Po narodzinach także możesz dbać o bezpieczeństwo dziecka, kontrolując jego oddech podczas snu za pomocą specjalnych monitów oddechu. Takie urządzenia alarmują opiekunów, gdy wykryją bezdech lub nieregularny i płytki oddech dziecka. Źródła (bibliografia): Smith Netter’s Obstetrics and Gynecology E-Book. Philadelphia: Elsevier Health Sciences; 2017 Stephanie Pildner von Steinburg et al., What is the “normal” fetal heart rate? PeerJ. 2013; 1: e82. Laboda LA, Estroff JA, Benacerraf BR. First trimester bradycardia. A sign of impending fetal loss. J Ultrasound Med. 1989;8 (10): 561-3. Hornberger LK, Sahn DJ. Rhythm abnormalities of the fetus heart. 2007;93 (10): 1294-300. ACOG Practice Bulletin numer116,2010, Postępowanie w przypadku różnych zapisów czynności serca płodu w trakcie porodu, Ginekologia Po Dyplomie 2011:82-89 McKenna et al., Gender-Related Differences in Fetal Heart Rate during First Trimester, Fetal Diagn Ther 2006;21:144–147 Bracero et al., First trimester fetal heart rate as a predictor of newborn sex, J Matern Fetal Neonatal Med. 2016 Mar; 29(5): 803–806. Zobacz też: USG 2D, 3D czy 4D? A może HD Live? Chłopiec czy dziewczynka? Test na płeć dziecka Tak się rodzi dziecko: film, który cię zachwyci! Waga dziecka przekracza (zwykle) 3 kg, choć zdarzają się dzieci nieco mniejsze i takie, których waga w 38. tygodniu ciąży przekracza 3,5 kg. Największe znaczenie mają w tym względzie geny. Jeśli dziecko jest donoszone, a mama w ciąży nie paliła i nie spożywała innych substancji niekorzystnych dla rozwoju dziecka, nawet wagaW 18. tygodniu ciąży dziecko intensywnie się rozwija, a brzuch przyszłej mamy zaczyna być widoczny. Sprawdź, czego spodziewać się na tym etapie.